dinsdag 11 november 2008

Onze Lieve Heer op zolder

Tijdens het voorbije weekend was ik met enkele medejezuïeten in Amsterdam. In A'dam vind je niet alleen grachten, coffeeshops, Ajax. Er zijn ook... tientallen schuilkerken. Onze gastheer-jezuïet leidde ons naar 'Onze Lieve Heer op Solder': een 17-de eeuws woonhuis met een prachtig kerkje op zolder. Dergelijke schuilkerken ontstonden na 1578, toen het katholieke stadsbestuur door een calvinistisch bewind werd vervangen, een gebeurtenis die men daar 'De Alteratie' noemt. De katholieke eredienst werd officieel verboden maar oogluikend toegestaan. Een gedoogbeleid heet dat.

Louter historisch curiosum? Ik kon de gedachte niet onderdrukken dat gelovigen zich tegenwoordig ook wel in schuilkerken verenigen. In de voorbije vijftien jaren ben ik vaak met kleine groepjes samengekomen in een of ander huis en heb daar met hen eucharistie gevierd. Mijn eigen jezuïetenhuis herbergt een kleine niet publieke kapel. Schuilkerkjes.

Godsdienst is politiek gezien naar de privé-sfeer verbannen. Je mag wel gelovig zijn, maar er mogen geen uiterlijke tekens van zichtbaar zijn in een publiek ambt. Niet dat ik er zelf zo'n behoefte aan heb om mij te 'afficheren', maar waarom zou men niet mogen zien welk geloof je belijdt? Het is natuurlijk niet verboden te geloven. Geloven wordt gedoogd, zoals roken van Cannabis.

Sommige politici willen het gedoogbeleid ten aanzien van soft drugs in Nederland stop te zetten, wegens niet efficiënt. Wat met het religieus gedoogbeleid? In onze schuilkerkjes is het vaak knus en goed. Ik vraag me af hoe in A'dam de overgang destijds verlopen is van schuilkerken naar terug openbare katholieke kerken. Misschien niet zonder moeite of nostalgie. Moeten we meer uit onze schuilkerken komen? Kan het ? Willen we het? Een omgekeerde Alteratie...

Geen opmerkingen: